Coaching is een samenwerking tussen de coach en de coachee (jij). Je denkproces wordt uitgedaagd en je creativiteit wordt benut om jouw persoonlijke- en professionele potentieel te maximaliseren. Coaching is een vorm van leren over de relatie met jezelf, andere mensen en de dingen die je in je persoonlijke- of werkzame leven wil bereiken. Jij blijft te allen tijde in controle van het proces. Oplossingen en inzichten zijn daardoor altijd die van de jou zèlf en niet die van de coach.

Coaching gaat uit van jouw eigen kracht, zelfredzaamheid en oplossingsvermogen. Wat is dan het nut van coaching? Een coach stelt je vragen die je jezelf niet zou stellen, die een goede vriend of familielid je niet durven te stellen en die je uitdaging soms pijnlijk duidelijk maakt. Dat is niet altijd makkelijk maar wel zo efficiënt. Ook kan een coach je helpen je gedachtenprocessen en overtuigingen te doorgronden, en je verschillende perspectieven te laten ontdekken waar je je niet eerder van bewust was. Het is vaak lastig als een collega of je partner je verantwoordelijk moet houden voor je acties maar geloof me, je coach heeft daar geen enkel probleem mee! Met coaching behaal je sneller een concreter resultaat dat vaak je verwachtingspatroon te boven gaat.

Er is geen regel die bepaalt wie zich wel of niet coach mag noemen. Het is daarom lastig om objectief vast te stellen of iemand een goede coach is of niet. Certificeringen bieden niet direct uitsluitsel omdat je dan meer moet weten over de certificerende instantie. Een coach aangesloten bij een professionele beroepsorganisatie zoals Noloc, NOBCO/EMCC, LVSC of ICF dient aan bepaalde opleidingseisen (HBO+ niveau) voldoen. Daarmee ben je in ieder geval verzekerd van een basisdeskundigheid.

Daarnaast kunnen coaches verschillende “credentials” (statussen/niveau’s/keurmerken) behalen op basis van aanvullende opleiding, testen en ervaring. Een lid van ICF (International Coach Federation) kan de credentials ACC, PCC en MCC, respectievelijk: Associate, Professional en Master Certified Coach behalen. Bij NOBCO/EMCC zijn de vergelijkbare niveau’s: Practitioner, Senior Practitioner en Master Practitioner. Met het behalen van de credential neemt de coach ook de verplichting op zich om zich te onderwerpen aan toezicht van ICF/NOBCO, aan het volgen van continued coach education (permanente educatie), intervisie en supervisie. Als de coach niet voldoet aan het minimale aantal punten/uren, vervalt de credential.

Zie ook: “Mag iedereen zich coach noemen?”, “Waar moet ik op letten als ik een coach selecteer?” en “Wat kost coaching en wat verklaart prijsverschillen?”

Als je kiest voor een coach die is aangesloten bij een van de vier in Nederland actieve beroepsorganisaties: Noloc, NOBCO/EMCC, LVSC of ICF, ben je zeker van een solide basis. Kies voor een credentialed coach als je het belangrijk vindt om een professional aan je te binden die aantoonbaar aan zijn/haar eigen ontwikkeling werkt en wiens ervaring is geverifieerd. Op de websites van de diverse beroepsorganisaties kan je checken of een coach ook daadwerkelijk is aangesloten en de credential heeft die hij/zij aangeeft.

Het kan prettig zijn om een coach te selecteren met een zelfde achtergrond als jij, maar dat hoeft niet altijd een voordeel te zijn. Als het bijvoorbeeld zakelijke materie betreft, is het prettig als je coach meteen begrijpt wat je bedoelt, maar aan de andere kant loop je ook het risico dat de coach op dezelfde manier naar de situatie kijkt als jij en je daardoor prikkelende vragen misloopt. Als het goed is, is de credentialed coach in staat dat te voorkomen.

Kijk of het onderwerp waarmee je aan de slag wil, past bij de coach die je op het oog hebt. Vergelijk het maar met een juridisch geschil: als je een probleem hebt in het arbeidsrecht, ga je dan naar een gespecialiseerde advocaat of zoek je een generalist? Bij coaches is net zo: als je je zakelijk wil ontwikkelen, zoek je dan een coach met een ondernemersachtergrond of neem je genoegen met iemand die die ontwikkeling niet heeft doorgemaakt? Als je tegen grotere levensvraagstukken aanloopt, is iemand zonder bijzondere levenservaring dan voldoende voor je, of kijk je liever in de ogen van iemand die ook door de ‘modder’ is gegaan?

Check de referenties op de website of het linkedinprofiel van de coach. Ga in gesprek met een stuk of drie coaches en trek ze na. Kies voor de coach waar jij je het beste bij voelt of van wie je denkt dat die je het beste tot het door jou gewenste resultaat kan coachen.

Kijk op de website van de coach naar de tarieven en evalueer of die binnen je budget passen. Soms zijn trajecten in overleg ook in delen te betalen.

Zie ook: “Moet ik een klik hebben met mijn coach?”, “Mag iedereen zich coach noemen?”, “Welk kwaliteitsverschil is er tussen coaches?” en “Wat kost coaching en wat verklaart prijsverschillen?”

Met de credentialed coach finder van ICF (International Coach Federation) kan je op basis van de door jou opgegeven criteria een coach vinden.

De kosten van coaching lopen sterk uiteen. Je kunt voor een paar tientjes een coachingsessie boeken en er zijn coaches die duizenden euro’s per sessie rekenen. Coaches die zijn aangesloten bij een beroepsorganisatie hebben een erkende professionele beroepsopleiding doorlopen en rekenen doorgaans een hoger tarief dan coaches die zo’n opleiding niet hebben. Zo ook die coaches die een credential (status, niveau) hebben bereikt op basis van aanvullende opleiding en ervaring.

Daarbuiten betaal je op basis van de specifieke achtergrond (professioneel/levenservaring) van de coach en hoe uniek die is. Uiteindelijk zal je voor jezelf een inschatting moeten maken of het tarief wat de coach rekent, je het waard is. De waarde die de coach toevoegt aan het onderwerp waarmee jij aan de slag wil, is daarbij vaak allesbepalend.

Met de credentialed coach finder van ICF kan je een indicatie van het tarief van de door jou geselecteerde coach vinden.

Strikt genomen niet, omdat door het proces altijd naar het gewenste resultaat toegewerkt kan worden. Het kan in sommige gevallen zelfs functioneel zijn om een coach in te schakelen tot wie je een afstand voelt, om het een en ander wat zakelijker of kritischer te benaderen. Aan de andere kant maakt een “klik” het vaak wel makkelijker om jezelf open en kwetsbaar op te stellen en informatie te delen. Als je echt een persoonlijke transformatie wilt ondergaan, lijkt het prettiger om een coach te kiezen met wie het klikt. Tenslotte kan je je afvragen aan wie je je geld liever uitgeeft. Uiteindelijk ben jij de klant en ben jij degene die bepaalt!

Er zijn een aantal verschillen. Therapie wordt ingezet door een psycholoog of psychiater die de leiding heeft over het proces. Bij coaching ben jij (en niet de coach) in controle van het proces. Therapie gaat ervan uit dat je in het “nu” niet verder komt omdat je een trauma uit het verleden niet hebt opgelost. Door het trauma te verwerken, kan je in het “nu” weer verder. Coaching ziet op een in de toekomst te behalen resultaat. Dat kan zijn “weg van een probleem”, maar ook “van goed naar geweldig”. Coaching gaat uit van jouw eigen kracht, zelfredzaamheid en oplossingsbekwaamheid.

Je wint advies in bij iemand die expert is in de materie, bijvoorbeeld een belasting- of bedrijfskundige, een advocaat of marketeer. Die persoon weet alles van het onderwerp en vertelt je wat je in zijn of haar optiek het beste kan doen in jouw situatie. De coach gaat er van uit dat de coachee (jij dus) de expert is, en wel de expert over jouw eigen leven. De coach gelooft dan ook in jouw eigen kunnen, oplossings- en doorzettingsvermogen. Daarom geeft de coach géén oplossingen of advies, maar helpt hij/zij jou om je eigen gedachten in reflectie te ordenen en te doorgronden om vervolgens zelf met de verkregen inzichten een oplossing of richting te formuleren en dat door actie in resultaat om te zetten.

Een mentor is een expert in hetgeen de mentee (de klant) graag wil leren. Hij/zij is dus de leraar die je op maat door het leerproces heen helpt, zodat je daarna het geleerde zelf kan toepassen. Bij mentoring weet de mentor het dus “beter” dan de mentee. De coach gaat er van uit dat jij (de coachee) de expert bent, en wel de expert over jezelf. De coach gaat uit van jouw kracht en kunnen en je eigen vermogen om de juiste richting en oplossingen te kiezen. De coach zegt je dus niet wat je moet doen, maar helpt je om je eigen gedachten te bespiegelen om zo inzicht te krijgen in je situatie en die door actie om te zetten in het gewenste resultaat.

Vrijwel met elk onderwerp, zolang je de oplossing in jezelf zoekt, open en eerlijk communiceert met je coach en bereid bent om zelf het werk te verzetten en (huiswerk) opdrachten die je coach je meegeeft uit te voeren. Coaches leggen zichzelf doorgaans toe op een of enkele specifieke aandachtsgebieden. De lijst is eindeloos, maar denk eens aan: identiteit, zelfbewustzijn, zelferkenning, zelfvertrouwen en eigenwaarde. Relaties, communicatie, vertrouwen, respect en leiderschap. Persoonlijke effectiviteit, strategie, keuzes maken en tijd, planning & structuur. Delegeren, draagvlak creëren, grenzen stellen, assertiviteit, zaken bespreekbaar maken. Het creëren van een vertrouwens-, high-performance-, continue verbeter- of coachcultuur, omgaan met een verandering in de organisatie. Samenwerking en verbetering van teamprestaties.
Volgens benchmarkonderzoek van Nobco in 2018 was de Top-5: zelfontplooiing, werk/privé balans, samenwerken met collega’s, loopbaan/carrière en stress/burn-out.

Voor iedereen die oprecht met zichzelf aan de slag wil om een door hem of haar gewenst toekomstig resultaat te bereiken. Man, vrouw, jong, oud, of welke levensovertuiging je hebt: het maakt niet uit. Coaching kan worden ingezet bij leiderschapsontwikkeling, bijvoorbeeld bij een eerste leidinggevende job, of bij verandering van de leidinggevende positie, bijvoorbeeld van teamleider naar afdelingshoofd of van districtsmanager naar bedrijfsdirecteur. Succesvol omgaan met relaties en communicatie is relevant in elke levensfase, terwijl de “is dit alles-vraagstukken” meer bij veertigers voorkomen dan bij bijvoorbeeld twintigers. Ook het maken van keuzes behoort tot de opties en kan in elke levensfase voorkomen. Beschik je dus over voldoende reflectief vermogen, zijn je tenen niet te lang en neem je het commitment mee om daadwerkelijk die stappen te zetten die nodig zijn om tot de persoonlijke ontwikkeling te komen die voorwaarde is voor het behalen van het door jou gewenste resultaat? Dan is coaching iets voor jou!

Gesprekken kunnen face to face, online of per telefoon plaatsvinden. Er kan zelfs via whatsapp of e-mail gecoacht worden. De basis is één op één, maar team- of groepscoaching behoort ook tot de opties. Coaching vindt meestal plaats op de praktijk van de coach, in de natuur of een andere geschikte ruimte. Coaching kan ook bij de opdrachtgever/klant op de zaak, maar in de praktijk blijkt dat coachees (degenen die gecoacht worden) beter in staat zijn om “fris” naar hun situatie te kijken en creatiever zijn als ze buiten hun werkplek worden gecoacht. Als je al zou kiezen voor coaching op de zaak, zorg dan voor een frisse, ruime en rustige plaats, waar je er zeker van bent dat je niet aan de andere kant van de wand collega’s hoort lachen of praten. Dat doet onbewust ècht wat met hetgeen je met je coach deelt en hoe onbevangen en creatief je kunt denken.

Dat is variabel. Er zijn coaches die sessies van 15 minuten doen en coaches die een dag of een week achter elkaar met je aan de slag gaan, al dan niet in groepsverband. Gemiddeld genomen zijn 6 tot 12 sessies van 60 tot 90 minuten nodig om meetbaar resultaat te boeken. Nobco stelt in eigen benchmark onderzoek in 2018 dat gemiddeld 7,5 sessies van 80 minuten in een tijdsverloop van 20 weken worden afgenomen. Tel bij de sessies je reistijd bij op (tenzij je telefonisch of online gecoacht wordt). Houd daarnaast rekening met voorbereidingstijd of huiswerk, want coaching gaat verder dan de sessie met je coach; je moet echt zelf aan de slag. Vergelijk het maar met de fysiotherapeut: aan een sessie alleen heb je niets, je moet tussendoor ook oefeningen doen om vooruitgang te boeken. Afhankelijk van jouw behoefte en de inschatting die je met je coach maakt, zal je aan de slag gaan. Dat kan een keer per week, per twee weken of per maand zijn, maar ook meerdere keren per week. Doorgaans is het traject qua frequentie bij aanvang wat intensiever dan aan het einde.

Zoveel coaches, zoveel stijlen. Er zijn coaches die vooral de coachee (jou) laten praten en ontdekken (de dialoog), coaches die meer interactief werken, coaches die gebruikmaken van de natuur om gespreksonderwerpen aan te pakken en coaches die kaarten, plaatjes of creatief materiaal inzetten. Ook zijn er coaches die van het begin tot het einde een provocatieve stijl aanhouden en daarbij gebruikmaken van humor om vervolgens messcherp te zijn op de inhoud. Bespreek de coachstijl dus vooral met de coach van je keuze. Zie ook: “Waar moet ik op letten als ik een coach selecteer?” en “Welke soort coaching past bij mij?”.

Moet je kiezen voor een enkele sessie, voor 15 minuten of 90? Kies je voor een traject van drie sessies, 6, 10, 20, 40 of misschien wel 100? Wat is reëel en wat is belachelijk? Is het afhankelijk van het onderwerp? Dat laatste is een reëel uitgangspunt.

Het maakt nogal verschil uit als je bijvoorbeeld aan je eigenwaarde wil werken omdat je negatieve overtuigingen over jezelf hebt die je in je vroege jeugd hebt opgedaan en die nu disfunctioneel zijn geworden en je tegenhouden een gelukkig leven te leiden, of dat je gewoon net even wat slimmer met je tijd wil omgaan. Of je continue tegen dezelfde conflicten aanloopt in zakelijke- en privérelaties of dat je behoefte hebt om periodiek een paar uur te reflecteren over wat je op dat moment bezighoudt. Of je wil kiezen om een (zakelijke) relatie te beëindigen of te behouden of een enkel incident wil “afpellen”.

Laat het afhangen van je behoefte en de mogelijkheden bij de coach van jouw keuze. Ook als die een aantal standaardopties heeft, kan je doorgaans best om een maatwerkoplossing vragen. Om meetbaar resultaat te bereiken zijn zo’n 6-12 sessies van 60-90 minuten nodig. Nobco noemt in haar benchmark 2018 gemiddeld 7,5 sessies van 80 minuten in 20 weken. Ervaren coaches trekken doorgaans meer tijd uit voor een sessie dan hun minder ervaren collega’s. Het kan ook zijn dat je behoefte anders is en er dus significant meer of minder sessies nodig zijn, of dat je liever langere tijd met een coach samenwerkt om je periodiek scherp te houden. Ga daarover gerust het gesprek aan.

Er zijn zoveel soorten coaching dat het vrijwel onmogelijk is een uitputtende lijst te maken. Omdat “coach” geen beschermd beroep is, is de invulling, en dus ook die van de “coaching” vrij te bepalen. Ook wordt met “coaching” niet altijd hetzelfde bedoeld. Een voorbeeld: “loopbaancoaching” is coaching in de zin van de FAQ-vraag “Wat is coaching?”, terwijl “jobcoaching” ziet op arbeidsbemiddeling voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Gangbare soorten coaching zijn business coaching, leadership coaching, life coaching, lifestyle coaching, sales coaching, relatie coaching, stress- en burnout coaching, loopbaan coaching, kinder coaching en vitaliteits coaching. Voor bijna elk aspect in het leven is er wel een gespecialiseerde coach te vinden. Op zich maakt het niet zoveel uit hoe je het noemt. Check of het onderwerp waar je mee aan de slag wil gaan, past bij de coach die je op het oog hebt. Bespreek dat en maak een gedegen afweging. Zie ook: “Waar moet ik op letten als ik een coach selecteer?”, “Welke stijlen van coaching zijn er?” en “Welke soort coaching past bij mij?”.

Dat hangt er vanaf waar je mee aan de slag wil gaan, wat je leerstijl is en je persoonlijke voorkeur heeft. Kan je niks met een wandeling door het bos? Moet je dat vooral niet doen. Zie je tekeningen maken niet zitten? Zoek dan geen “creatieve” coach. Zoek je een zachte heelmeester? Ga dan vooral niet op de koffie bij een provocatieve coach! En voor alles wat hier gesteld is, geldt natuurlijk ook het tegenovergestelde, zorg dus voor een goede aansluiting op jouw persoonlijke behoefte. Zoek je iemand die materiedeskundig is, check dan het CV van de coach op Linkedin en trek referenties na. Zie ook: “Waar moet ik op letten als ik een coach selecteer?”, “Welke stijlen van coaching zijn er?” en “Welke soorten coaching zijn er?”.

Die vraag is niet makkelijk te beantwoorden. Als het gaat om een koude ROI (return on investment) is het makkelijk om bijvoorbeeld gewonnen tijd om te zetten in geld als je zelf tegen een uurtarief werkt (bijvoorbeeld als je advocaat of zzp’er bent) en je met je coach aan je timemanagement, planning en structuur werkt. Het wordt lastiger als je aan je zelfbewustzijn werkt om je relatie te redden, aan je zelfvertrouwen werkt om zeker en efficiënt te communiceren waardoor je die promotie kunt maken, of je zakelijk die stappen kan nemen die je al zo lang wilde nemen. Welk prijskaartje hang je daaraan?

Er zijn diverse onderzoeken die gigantische rendementen (soms wel tot bijna 800%) op coaching onderbouwen. Goed en wel: alles valt of staat met je uitgangspunten en in hoeverre je behaald resultaat om kunt rekenen naar harde Euro’s. Als voor een functie bepaalde KPI’s (Key Performance Indicators, een specifiek door een onderneming vastgestelde variabele om bepaalde prestaties te meten en analyseren) zijn vastgesteld, kan je dat vaak eenvoudig omrekenen naar rendement.

Een andere optie is het samen met de leidinggevende vaststellen van een score voor een bepaalde vaardigheid die niet zo makkelijk in geld om te rekenen is, zoals bijvoorbeeld: delegeren, timemanagement, of leiderschap. Dat doe je aan het begin en aan het einde van het coachtraject. Je zou de verbetering dan kunnen omslaan naar rato van het bruto jaarsalaris van de coachee (degene die gecoacht werd). In het eerste jaar is de ROI dan dat bedrag minus de investering in het coachtraject. In ieder geval is het verstandig om aan het begin van het traject de huidige situatie en de gewenste situatie vast te stellen, zodat aan het einde bezien kan worden of de doelen zijn bereikt.

Het antwoord hierop is kort: volledig! Alles wat je vertelt in een coachsessie wordt volledig vertrouwelijk behandeld. De coach deelt jouw persoonlijke informatie niet met anderen. Het kan natuurlijk best zijn dat er een voorbeeld gebruikt wordt uit de ervaringen die de coach heeft opgedaan, maar die worden altijd anoniem gegeven en zoveel mogelijk in een andere vorm of context. Ook als je werkgever de coaching voor je betaalt, kun je ervan op aan dat wat jij de coach vertelt, daar blijft. De coach, je werkgever en jij komen schriftelijk overeen dat de coach géén informatie met de werkgever deelt. Het is jouw taak om je werkgever van de voortgang op de hoogte te houden en al dan niet de inhoud of de resultaten te bespreken. Als werkgever kan het weleens lastig te verkroppen zijn dat je wel de rekening betaalt, maar niet direct door de coach, maar via je medewerk(st)er, op de hoogte wordt gehouden van de progressie. Dat is begrijpelijk, maar toch de enige manier om volledige openheid in de coachsessies te bewerkstelligen, wat bijdraagt aan een maximaal resultaat, en dus een beter rendement voor je investering.